OLSZANY

Pierwsze wzmianki dotyczące miejscowości Olszany są datowane na 1464r. Jednak jako samodzielna parafia zaczęła funkcjonować dopiero w 1969 roku. Parafia została powołana do życia przez ówczesnego ordynariusza ks. Biskupa Ignacego Tokarczuka i otrzymała samodzielną osobowość prawno-kościelną 10 Lipca 1969 r. Nowo erygowany ośrodek duszpasterski został wydzielony z parafii Krasiczyn.

Olszany to wieś, która jest położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, natomiast terytorium należy do gminy Krasiczyn obejmujący obszar 127,17 km2. Olszany położone są 15 km na południowy zachód od Przemyśla. Cała wieś zajmuje powierzchnię 981 ha. Posiada 23,48 ha lasów i 4 ha pastwisk. Wzdłuż granicy północno-zachodniej płynie od południowego zachodu na północny-wschód San i oddziela wieś od Krasic. Południowa cześć wsi to piękne i bujne tereny podgórskie, które nadają się na miejsce wypoczynku. Zabudowanie wsi leży w dolinie Olszanki wpadającego z prawego brzegu do Sanu. Przez Olszany przechodzi najkrótsza trasa w Bieszczady. Wieś położona jest pomiędzy 22°38′ długości geograficznej wschodniej oraz 49°44′ szerokości geograficznej północnej. Wysokość wynosi 217 m. n.p.m. Pierwsza wzmianka o wiosce Olszany pochodzi z roku 1464. Należy wspomnieć, że już od samego początku swego powstawania wieś miała bardzo ciężką i bolesną historię. Olszany oraz okoliczne wioski były często narażone na najazdy tureckie w 1626 r. Omawiana wieś była osadzona na prawie ruskim. W czasie I Rzeczypospolitej należała do dóbr koronnych ziemi przemyskiej, gdzie tworzyła z Krzeczkową i Chołowicami starostwo niegrodowe.  Z racji tego, że Olszany leżą niedaleko Przemyśla, w 1914 roku część wsi została zburzona, ponieważ Austro-Węgry, które tworzyły twierdze Przemyśl przygotowywały się do obrony przed nacierającym frontem Rosyjskim. W latach II Wojny Światowej Niemcy utworzyli gminę w Olszanach, by móc tam stacjonować i mieć kontrolę nad wioską. Historia miejscowości wiąże się także z napadami Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). Podczas tych najazdów wiele osób w okrutny sposób zostało zamordowanych. W roku 1945 wieś znów została spalona i rozebrana, głównie przez banderowców, a rok później wszystkich mieszkańców wywieziono na Ukrainę Radziecką. W latach powojennych funkcjonowała we wsi Gminna Rada Narodowa. W miejscu zabudowań dworskich, rozebranych po II Wojnie Światowej, natrafiono na zachowane ślady fortyfikacji ziemskich. We wsi znajdują się przydrożne, murowane, trójkondygnacyjne kapliczki, które są częścią szlaku pielgrzymkowego do Kalwarii Pacławskiej wiodącego przez Olszany, Brylińce i Gruszową.

Parafia Olszany jest specyficzną parafią ze względu na oddalone o parę kilometrów wioski. W skład parafii wchodzą następujące wioski: Krzeczkowa, Cisowa PGR, Cisowa, Krasice, (Rokszyce i Brylińce),w których znajdują się  kościoły filialne. Należy też wspomnieć o wsi Zalesie, która do roku 2012 należała do parafii Olszany, a od 2012 r. jest przydzielona do Rektoratu Tarnawskiego.

Krzeczkowa

Wioska zaczęła istnieć już w XV wieku, jako wieś prywatna Michała z Chołowic. W późniejszym okresie wchodziła w skład królewszczyzn starostwa przemyskiego. W XV wieku została od niego odłączona i stała się centrum niedużego, trzywioskowego starostwa niegrodowego, w którego skład wchodziły Chołowice i Olszany. Kolejnymi dzierżawcami wioski byli: wojewoda podolski Marcin Krasicki, Mikołaj Łoziński, Marcin Łoziński, wojewoda ruski Stefan Czarniecki i Krzysztof Florian Drohojowski. Przed II wojną światową Krzeczkowa należała do Jana Chwapila, który był właścicielem sąsiednich Chołowic i Mielnowa, oraz Emila Goldmana. Krzeczkowa była dużą ukraińską wioską. Po przesiedleniu ludności ukraińskiej do ZSRR i na Ziemie Odzyskane opustoszałą wieś spalił oddział UPA. Warto wspomnieć, że w 1507 roku istniała we wsi cerkiew parafialna p.w. Zaśnięcia Bogarodzicy, natomiast w XVIII w. funkcjonowała tam cerkiew drewniana o trzech kopułach. Jej fundatorem był Felicjan Lewicki, który był starostą krzeczkowskim. W XIX w funkcjonowała, jako cerkiew dojazdowa parafii Olszany.        W 1935r. w Krzeczkowej wybudowano nową, murowaną świątynię p.w. Wniebowzięcia Matki Bożej, którą poświęcił biskup przemyski Jozafat Kocyłowski. Niestety w 1947 r. po wysiedleniu ludności ukraińskiej rozebrali ją nowi mieszkańcy, którzy przybyli głównie z Huty Brzuskiej. Wioska liczyła w 1840 r. 502 mieszkańców wyznania grekokatolickiego, natomiast w 1921 r. ludność liczyła 879 osób tego samego wyznania, a do roku 2009 liczy 92 mieszkańców wyznania katolickiego.

 Cisowa PGR

Miejscowość powstała w połowie XV w. W dniu 6 marca 1508 r. król Zygmunt I Stary dokonał ponownego osadzenia wsi Cisowa i Brylińce na prawie wołoskim, a później przekazał nadania kniaziom (sołtysom):Onaszkowi, Hawryle i Steczkowi. Cisowa do rozbiorów Polski wchodziła w skład królewszczyzn starostwa przemyskiego. W 1772 r. kupił ją Ignacy hr. Cetner, a w XIX w. była własnością Tyszkowskich. Ze względu na to, że była to wieś ukraińska, to w okresie powojennym doszło do przesiedleń. Cisowa jako jedna z pierwszych została wysiedlona w 1945 r. Wioskę spalono, a dziewiętnastu Ukraińców rozstrzelano. Cisowa należała do parafii rzymskokatolickiej w Rybotyczach, potem w Krasiczynie, a od 1969 r. należy do Olszan. Mieszkańców wyznania greckokatolickiego w 1840 r. było 722, a w 1938 r. – 1488. Na rok 2009 wioska liczyła 117 mieszkańców.

Cisowa 

Miejscowość jest też zwana jako również Cisowa Park. Stanowi jedną z najmłodszych miejscowości parafii Olszany. Powstała 34 lata temu w 1973 r, gdzie Nadleśnictwo w Przemyślu wybudowało mieszkania dla swoich pracowników. Za czasów przedwojennych istniała tu ukraińska wioska Cisowa, gdyż Cisowa PGR jest od niej oddalona o 2 km. Cisowa jest położona przy drodze krajowej nr 28. Jednym z problemów mieszkańców jest duża odległość do Kościoła parafialnego, która wynosi 8 km. Zważywszy na to, że dzieci mieszkańców  uczęszczają do szkół w Birczy i są zaangażowane w życie religijno-sakramentalne od samego początku woleli oni uczęszczać na Eucharystię do kościoła w Birczy niż do Olszan. Ten stan utrzymuje się do dnia dzisiejszego. U początku w  miejscowości było około 80 mieszkańców, a  stan obecny wynosi 30 mieszkańców. Młodzi ludzie wyemigrowali za granicę państwa w poszukiwaniu pracy, a na wsi pozostało głównie pokolenie i niewielka liczba osób młodych i dzieci katolików.

Krasice

Pierwsze informacje o wsi pochodzą z 1446 r. Wieś stanowiła własność królewską. U początku swego istnienia, należała do Orzechowskich, i wchodziła w skład klucza krzywieckiego. W 1540 r. Barbara Orzechowska wychodząc za mąż za Jakuba z Siecina, wniosła Krasice jako wiano. Ich syn Stanisław przyjął od nazwy wsi nazwisko Krasicki. Wioska do 1682 r. pozostawała w rękach Krasickich. Należy, także wspomnieć, że miejscowość wielokrotnie zmieniała właścicieli, z których byli Sapiehowie. W 1945 r. ludność ukraińska żyjąca na terenie miejscowości została wysiedlona na Ukrainę Radziecką. Cerkiew parafialna p.w. św. Michała Archanioła wzniesiona w 1899 r. po wysiedleniu ludności ukraińskiej stała opuszczona przez 50 lat. Przed cerkwią stoi murowana dzwonnica, współcześnie pokryta dwuspadowym daszkiem z nową kopułą. Została odremontowana i należy do kościoła greckokatolickiego w Przemyślu. W  roku 1840 w Krasicach mieszkało 215 osób wyznania grekokatolickiego, a na rok 2009 ludność wynosiła 81 osób.

Brylińce

Pierwsze wiadomości historyczne o wiosce pochodzą z roku 1470. Już od samego jej istnienia wieś była osadzona na prawie wołoskim. W czasie I Rzeczypospolitej wchodziła w skład królewszczyzn starostwa przemyskiego. Sytuacja polityczna po I rozbiorze Polski doprowadziła do tego, że rząd austriacki sprzedał ją Ignacemu hrabiemu Cetnerowi razem z jedenastoma innymi wioskami. W późniejszym czasie wieś należała do Czartoryskich, a następnie do Lubomirskich. Od XV w. Brylińce były siedzibą parafii prawosławnej, a potem należała do parafii greckokatolickiej w Cisowej. Po okresie powojennym cerkiew przeszła pod utrzymanie ludności miejscowej, a w konsekwencji stała się miejscem kultu dla katolików. Żyją tu dziś wyznawcy różnych religii.

Rokszyce

Niewielka wieś położona o 12 km na południowy wschód od Przemyśla, i 9 km od Krasiczyna. U początku swojego istnienia, do II wojny światowej była to wieś ukraińska. Żyło tu ok. 700 mieszkańców, w tym 550 grekokatolików. Pierwsze wiadomości o wiosce pochodzą z 1436 roku. Właścicielem wioski był Michał z Rokszyc. Już na początku XVII w. Rokszyce były przydzielone do tzw. klucza krasiczyńskiego, którego właścicielem był Marcin Krasicki. W czasie oblężenia Przemyśla w 1914 r. wieś w większości została zburzona, natomiast mieszkańcy zostali wysiedleni